Η ανάπλαση και η ανακατασκευή των ιστορικών Αποθηκών Φραντζή είναι ένα θέμα που
απασχολεί το σύνολο της τοπικής κοινωνίας του Δήμου Ξυλοκάστρου. Η Δημοτική Αρχή
έχει χαράξει μια συγκεκριμένη στρατηγική και κατεύθυνση πάνω στο ζήτημα αυτό. Δια
της παρέμβασής μας αυτής, δεν επιθυμούμε να εμπλακούμε σε παραταξιακές αντιθέσεις,
ούτε να παίξουμε τον ρόλο του αυτόκλητου δικαστή. Μοναδικός μας σκοπός είναι να
εκθέσουμε τις θεωρητικές διατυπώσεις, τις διεθνείς τάσεις και να ανιχνεύσουμε πρακτικές
που αναφέρονται στην επιστημονική βιβλιογραφία.

Αστική βιώσιμη ανάπτυξη

Καταρχάς, ιδιαίτερη έμφαση οφείλουμε να δώσουμε στην υιοθέτηση πολιτικών και
πρακτικών που στοχεύουν στην αστική βιώσιμη ανάπτυξη. Προϋπόθεση της αστικής
βιώσιμης ανάπτυξης είναι η βιώσιμη ανάπτυξη, η οποία οδηγεί μια κοινωνία στο να γίνει
πιο ανθρώπινη και να προσφέρει καλύτερες συνθήκες διαβίωσης στους πολίτες της.
Επίσης, πρέπει να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις των σημερινών γενεών, χωρίς να θέτει
σε κίνδυνο τις απαιτήσεις των γενεών που θα ακολουθήσουν. Η στρατηγική αστικής
βιώσιμης ανάπτυξης επιτρέπει στον αρχιτεκτονικό, πολεοδομικό και χωροταξικό
σχεδιασμό να δραστηριοποιηθεί σε ένα ευρύ φάσμα του αστικού χώρου, με στόχο
την εξυγίανση της «υποβαθμισμένης» περιοχής και την ανάδειξη των φυσικών και
πολιτιστικών στοιχείων των πόλεων. Η σκοπιμότητα αυτής της πολιτικής είναι
αλληλένδετη με την προβολή της πόλης (city marketing) στο ανταγωνιστικό διεθνές
περιβάλλον.

Το παράδειγμα Bath (Mπάθ)

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αστικής βιώσιμης ανάπτυξης και αξιοποίησης της
αστικής φυσιογνωμίας είναι η μικρή επαρχιακή πόλη της Μ. Βρετανίας το Μπάθ. Το Μπάθ
αποτελούσε κατά την περίοδο της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας μια φημισμένη λουτρόπολη.
Σήμερα σώζεται το σύμπλεγμα των δημόσιων λουτρών σε αρκετά καλή κατάσταση και
αρκετές επαύλεις από την ρωμαϊκή εποχή. Όπως είναι φυσικό το κυρίαρχο στοιχείο της
φυσιογνωμίας της πόλης είναι το αρχαιολογικό παρελθόν και τα λουτρά. Παρόλα αυτά
το Μπάθ δεν περιορίστηκε στα κυρίαρχα στοιχεία της αστικής του φυσιογνωμίας, αλλά
επιχείρησε να αναδείξει και τα δευτερεύοντα, πάντα υπό το πρίσμα της τουριστικής
ανάπτυξης. Συγκεκριμένα, ενισχύθηκε η προσπάθεια μετατροπής των οικιών του 19ου
αιώνα, που βρίσκονται στις παρυφές της πόλης, σε ξενώνες που μυούν τους
φιλοξενούμενους τους στον τρόπο ζωής μιας επαρχιακής πόλης της βικτωριανής
Αγγλίας.

Η αναγωγή στα καθ’ ημάς 

Το Ξυλόκαστρο είναι μια μικρή επαρχιακή πόλη που δυστυχώς δεν μπορεί να ανταγωνιστεί
άμεσα αντίστοιχου διαμετρήματος μικρές επαρχιακές πόλεις. Τούτο ασφαλώς δεν συμβαίνει
λόγω έλλειψης φυσικού στοιχείου και ομορφιάς αλλά λόγω αδυναμίας υποδειγματικής
αξιοποίησης των στοιχείων που μπορούν να προσδώσουν συγκριτικό πλεονέκτημα
στην πόλη μας. Οι Αποθήκες Φραντζή ανήκουν σε αυτήν την κατηγορία. Το θέμα της
αξιοποίησης της βιομηχανικής κληρονομιάς πρέπει να αντιμετωπιστεί με κριτήριο τις νέες
τάσεις που έχουν διαμορφωθεί σχετικά με την ανάπτυξη του αστικού χώρου.

Ιδιαίτερη σημασία σε ένα βιομηχανικό μνημείο όπως οι Αποθήκες Φραντζή, μπορεί να
διαδραματίσει ο επιστημονικός κλάδος της βιομηχανικής αρχαιολογίας. Αντικείμενο
έρευνας του κλάδου αυτού είναι η μελέτη του δευτερογενούς τομέα του άμεσου
παρελθόντος, δηλαδή του τρόπου παραγωγής και των συνεπειών που επέφερε αυτή
στις σχέσεις των ανθρώπων. Στόχος της έρευνας είναι η κατανόηση, διατήρηση και
προβολή όλων των στοιχείων που αποτελούν τεκμήρια ιστορίας και σημεία αναφοράς
του αστικού χώρου.

Η αστική βιώσιμη ανάπτυξη που αναφέραμε παραπάνω πρέπει να έχει ως κύριο στόχο
της την αντιμετώπιση της πόλης ως ενιαίου οργανισμού. Πρακτικά, αυτά σημαίνει πώς
ότι τα οικονομικά, κοινωνικά, περιβαλλοντικά και οικονομικά προβλήματα του αστικού
χώρου δεν αντιμετωπίζονται αποσπασματικά, αλλά εξετάζονται υπό το πρίσμα των
συνεπειών και αλληλεπιδράσεων που επιφέρουν στις πόλεις και στους κατοίκους.
Συνεπώς, πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι ένα κτίριο όπως οι Αποθήκες Φραντζή αποτελεί
βιομηχανική κληρονομιά και στοιχείο συλλογικής μνήμης και να πορευθούμε έστω και
με αυτήν την τροπή που έλαβαν χώρα τα γεγονότα χωρίς να χάνουμε χρόνο και
πολύτιμες ευκαιρίες.

Διαφορετικές διαστάσεις

Μια άλλη σημαντική διάσταση της επανάχρησης βιομηχανικών κτιρίων σχετίζεται με
την σύνδεσή τους με την ανανέωση της εικόνας της πόλης και την στροφή της τοπικής
οικονομίας στον τριτογενή τομέα και ιδιαίτερα των υπηρεσιών εκείνων που σχετίζονται
με τον αστικό τουρισμό.

Η ανάπτυξη του αστικού τουρισμού αποτελεί μια μορφή τουρισμού, η οποία αναφέρεται
στην αξιοποίηση των πολιτιστικών, φυσικών και άλλων πόρων που διαθέτει μια πόλη και,
με εξαίρεση τους παραδοσιακούς ευρωπαϊκούς αστικούς τουρισμούς, αποτελεί μια νέα
μορφή τουρισμού. Η πόλη αντιμετωπίζεται συνολικά ως τουριστικό προϊόν, το οποίο
μέσω του κατάλληλου σχεδιασμού και της απόκτησης υποδομών έχει ως στόχο την
ανανέωση της συνολικής εικόνας, την αύξηση της τουριστικής προσφοράς και την
προσέλκυση νέων οικονομικών δραστηριοτήτων. Σημαντικός παράγοντας για έναν
αποδοτικό, τέτοιο τουρισμό, αποτελεί η επιτυχημένη προβολή της πόλης μέσω του city
marketing (διαφήμιση πόλεων), η οργανωμένη προώθηση του προσφερόμενου
τουριστικού προϊόντος, σύμφωνα με τους κανόνες της αγοράς.   

Τέλος, αν κύριο μέλημα μας είναι η δημιουργία ενός καινοτόμου Δήμου δεν θα πρέπει να
αγνοούμε τις διεθνείς τεχνολογικές εξελίξεις  που ενσωματώνουν το αίτημα για φιλικά
προς το περιβάλλον κτίρια. Θα μπορούσε να δοθεί προτεραιότητα στην δημιουργία
κτιρίου με την κάλλιστη ενεργειακή συμπεριφορά, ενδεχομένως με την λειτουργία
γυάλινων θόλων, την συμβολή του «δραστικού φλοιού» του κτιρίου  που θα επέτρεπαν
τη ελεγχόμενη ροή του αέρα για τον φυσικό κλιματισμό και αερισμό.

Συμπερασματικά, με την παρέμβασή μας αυτή δεν διεκδικούμε δάφνες παντογνωσίας,
ούτε ειδικής γνώσης των πραγμάτων. Στόχος μας ήταν η έκθεση ιδεών και πραγμάτων
που κατακλύζουν την καθημερινή μας ζωή και πολλές φορές δεν μπορούμε ή δεν θέλουμε
να τα δούμε. Εξάλλου σκοπός μας είναι απλά να βάλουμε ένα μικρό λιθαράκι για την
δημιουργία ενός καλύτερου Δήμου για όλους μας.